Zeynep Özler – Queers in de Oudheid


[red.:] - Dit essay werd eerder gepubliceerd ter gelegenheid van Paarse Vrijdag 2024.
In veel verschillende culturen uit de oudheid zijn er dingen als een derde gender of homoseksuele relaties die wij vandaag beschouwen als queer, die vroeger heel normaal waren. Vaak werden mensen die zich identificeerden met een derde gender gezien als iemand die veranderd, gezegend of uitgekozen was door de goden. Er werd niet tot heel weinig neer gekeken op homoseksuele mensen. In dit stuk zal ik vertellen over verschillende voorbeelden van queers in de oudheid, want nee, queer zijn is niet alleen iets van tegenwoordig en wij hebben altijd al bestaan. 

China
Er zijn in China verwijzingen naar mannelijke relaties van hetzelfde geslacht al sinds 600 v.C. Vrouwen en hun relaties werden genegeerd door meeste Chinese literatuur, dus daar valt weinig over te zeggen. In China werd het niet hebben van kinderen, vooral voor de keizers, gezien als de grootse zonde die er was, dus er werd heel erg op je neergekeken als je uitsluitend homoseksuele relaties had, maar biseksualiteit was geaccepteerd, zolang je maar kinderen voortbracht. Een voorbeeld van een verhaal over een queer relatie van een Chinese keizer is bijvoorbeeld keizer Ai van de Han dynastie. Hij had een mannelijke geliefde die in slaap was gevallen op zijn mouw. In plaats van hem wakker te maken, sneed de keizer zijn mouw ervan af en ging naar het hof zonder zijn ene mouw. Tot op de dag van vandaag wordt het Chinese woord voor “gesneden mouw” nog steeds gebruikt om homo te betekenen. Hu Tianbao was een man die veroordeeld was tot executie, nadat hij betrapt werd op het bespieden van een man van adel, die hij leuk vond. Hij was bestemd om naar hel te gaan, maar de beschermers van het zielenrijk wezen hem aan als de beschermer van homoseksuele relaties, omdat zij medelijden kregen met hem, aangezien zijn misdaad gepleegd was uit liefde. Zijn naam als een godheid was Tu Er Shen. Er is een tempel gewijd aan hem in New Taipei, Taiwan, de enige tempel in de hele wereld gewijd aan relaties van hetzelfde geslacht. 

Griekenland
Hoe zou dit een artikel over queers in de oudheid kunnen zijn zonder het te hebben over Sappho? Niet! Sappho was een Griekse dichter uit het eiland Lesbos. De woorden sapphisch /sapfisch en lesbisch/lesbienne komen voort uit haar naam en geboorte plaats. Probeer maar nou eens te raden waren zij over scheef... Als je de vrouwen waar zij van hield zei, zou je heel erg correct zijn. Voor veel queer vrouwen is zij dan ook een belangrijk icoon, omdat zij een soort bewijs is van, “Kijk, wij hebben altijd al bestaan.” Door veel historici zijn er pogingen geweest om haar gedichten te verklaren op elk andere mogelijke manier dan gay liefde, want oh nee, God verbied dat een vrouw ooit iets heeft geschreven over een andere vrouw! Want iemand die gay was, dat kan toch echt niet? Maar nu een algemener beeld over homoseksuele relaties in het oude Griekenland. Er werd over het algemeen niet veel neergekeken op gay mannen, maar helaas voor de lesbiennes, hadden zij het iets lastiger. Ook was er een soort relatie, pederastie genaamd, waarbij een oudere man een seksuele relatie had met een tiener jongen. De oudere man was vaak ook een soort mentor voor de tiener. Soms was de oude man in zijn begin twintigste en de tiener aan het eind van zijn tienerjaren waardoor het leeftijdsverschil wel meeviel. In het algemeen was het hebben van seksuele relaties met een andere man beschouwd als normaal en hadden mannen soms relaties met andere mannen naast de vrouw met wie ze getrouwd waren. 

Amerika: 
Twee-geestige mensen zijn mensen uit verschillende Amerikaanse inheemse volkeren die zich identificeren met een derde gender (een derde gender betekent simpel weg een ander gender dan man/vrouw en hoeft niet te betekenen dat er maar 3 genders waren.) Het zijn mensen wiens genderexpressie buiten de gendernormen vallen. Voor de kolonisatie van Amerika door de Europezen hadden de inheemse volkeren een bredere beschouwing van gender dan alleen man/vrouw. Er is sinds 1990 al veel kritiek op de term twee-geestig, omdat het een moderne term is bedacht door het Westen en de taal en cultuur van de volkeren kan uitwissen en omdat het kan klinken alsof de persoon zich identificeert als twee genders tegelijk, wat niet het geval hoeft te zijn en vaak ook niet is. In veel traditionele inheemse culturen moeten twee-geestige rollen worden erkend en toegewezen door stamoudsten, ze kunnen namelijk niet zelf worden gekozen. Twee-geestig zijn is anders dan de termen die wij tegenwoordig gebruiken voor gender en seksuele identiteiten. Inheems zijn en gay of queer zijn maakt jou niet meteen een twee-geestig persoon. 

India en Zuid-Azië
In India bestaat er een derde gender genaamd hijra. Een hijra is iemand die (vooral volgens westerse termen) als man of een variatie van man (interseks) geboren is, maar zich vooral als vrouw identificeert. Hijra's worden gezien als noch volledig man noch volledig vrouw. Deze derde gender ontstond in het Hindoeïsme, 4000 jaar geleden en wordt op dit moment officieel erkend door de Indische regering als een derde gender dat op je paspoort mag staan. Er zijn veel variaties van de term hijra die per regio, taal of cultuur verschillen. De term Hijra is moeilijk uit te leggen met de termen van tegenwoordig, omdat wij een ander begrip en perspectief hebben op gender en seksualiteit dan vroeger. Vaak waren hijra's trans mannen of vrouwen of niet cisgender op een andere manier. In 1850, na de kolonisatie van India door de Britten kwam er een eind aan de acceptaties van hijra's, omdat de Britten vonden dat een derde gender “immoreel” was en “het de publieke moraliteit schendt”. En er begonnen campagnes tegen hijra's, met de hoop alle hijra's uit te moorden, wat niet gelukt is. 

Conclusie
Dit waren een paar voorbeelden van queerheid in de geschiedenis. Ik hoop dat je in ziet dat LGBT zijn van alle tijden is en dat queer mensen overal op de wereld hebben bestaan, bestaan en zullen bestaan. Er waren altijd al andere seksualiteiten dan alleen maar heteroseksueel, maar ook zijn er genders geweest die afwijken van onze perspectief. Wij zien op dit moment gender vaak als binair (man/vrouw) of non-binair (alles anders dan man/vrouw), maar dat was niet altijd zo. Dus wanneer mensen wensen om "de traditionele waardes” te behouden, moet je eerst nadenken over welke waardes jij het eigenlijk hebt. 

Loading

,