De videoclip van Telephone (klik) van Lady Gaga en Beyoncé is op het eerste gezicht een absurd spektakel, en je vraagt je af wat en waarom je dit kijkt… Je ziet gevangenissen, een vergiftiging, veel over telefoons en bijzonder opmerkelijke kostuums. Maar als je verder denkt kun je deze videoclip interpreten als een kritiek op de manier waarop vrouwen worden bekeken, beoordeeld en beperkt, vooral binnen de popcultuur. Het is een videoclip die speelt met gender en de male gaze.
De term “male gaze”, afkomstig uit de feministische filmkritiek, verwijst naar hoe vrouwen vaak in beeld worden gebracht door en voor een mannelijk oog. In Telephone lijken Gaga en Beyoncé hier eerst volledig in mee te gaan: strakke outfits, fetisj-achtige kostuums, dansen in lingerie tussen andere vrouwen, lesbiennes. Maar wie beter kijkt, merkt dat deze seksuele beelden zó overdreven zijn dat ze iets ondergraven. Het voelt als een hyperbolische parodie op hoe vrouwen normaal gesproken worden weergegeven in videoclips. Wanneer je naar de clip kijkt zie je dat het bedoeld is als iets seksueels, maar het is eigenlijk zo overdreven dat het gewoon raar wordt.
Er is zoveel in deze muziekvideo dat tegen de gendernormen in gaat. Om te beginnen, de criminaliteit. Het is hoogstwaarschijnlijk geen vrouwengevangenis, want op 01:09 zegt de ene bewaker/agent tegen de andere “I told you she didn’t have a —” Als hiermee een mannelijk geslachtsdeel bedoeld wordt, zou dit dus betekenen dat het niet strikt een vrouwengevangenis is. Terwijl traditioneel gezien criminaliteit met mannen wordt geassocieerd, en statistisch gezien volgens de verdachtenstatistieken van CBS 2023 ook: mannen 1,3 %, vrouwen 0,3 %. Hoe dan ook hou ik ervan hoe het woord eruit geblurd wordt, aangezien het over een man gaat, maar de auto van Beyoncé wel “Pussy Wagon” erop heeft staan, het vrouwelijke geslachtsdeel in minder nette termen!
In de clip vermoorden Lady Gaga en Beyoncé samen een man. Ze hebben beide een hoofdrol en werken samen. Dit gaat dus ook weer tegen de gendernormen over criminaliteit in. Vrouwen zijn veel vaker het slachtoffer van geweld en vaak ook door mannen: huisleijk geweld, femicide, noem maar op…
Het bondgenootschap tussen Gaga en Beyoncé is ook veelzeggend. Er is geen enkele mannelijke hoofdpersoon, geen liefdesverhaal, geen behoefte aan goedkeuring. De twee vrouwen opereren samen, nemen wraak, dansen, lachen – los van de mannelijke blik. Ze zijn niet in concurrentie met elkaar, maar vormen een soort feministisch duo dat de regels herschrijft. Vaak zie je in media een soort liefdesdriehoek waarbij twee vrouwen vechten en ruziën om een man. Goede vriendschappen worden gebroken om mannelijk aandacht.
Mijn conclusie is dat “Telephone” een muziekvideo is die speelt met genderrollen en de male gaze. Met zulke absurde kostuums en beelden kun je de seksualisering van vrouwen eigenlijk niet serieus nemen en wordt zo bespot. De video gaat ook in tegen de gendernormen met de criminele vrouwen en vrouwen die een hoofdrol hebben.
