Citizen Kane uit 1941 is een film van de Amerikaanse regisseur Orson Welles waarin een journalist op zoek gaat naar de betekenis van het laatste woord dat de succesvolle krantenmagnaat Charles Foster Kane (Orson Welles) uitspreekt op zijn sterfbed.
Aan het begin van de film zie je dat Charles Foster Kane in zijn paleis overlijdt. Daarna volgen we een journalist, die spreekt met meerdere mensen uit Kane’s verleden in zijn zoektocht naar de betekenis van dat laatste woord ‘Rosebud’. Zo treft hij Kane’s beste vriend, Jedediah Leland, zijn ex-vrouw, Susan Alexander, en een vriend en medewerker van Kane, Mr Bernstein. Je leert over het leven van Kane en hoe hij zijn rijkdom heeft opgebouwd nadat zijn ouders hem als kind hadden ‘verkocht’ aan een bankier.
Ook al had Kane zoveel succes, eigenlijk was hij gewoon heel erg alleen. Hij was egoïstisch en werd dan ook verlaten door zijn twee eerdere echtgenotes. Hij kreeg ruzie met zijn beste vriend en zo eindigde hij helemaal alleen. Uiteindelijk komen we erachter dat ‘Rosebud’ Kane’s oude slee was, en zo staat die slee symbool voor het onschuld dat hij als kind kwijtraakte. Toen hij wegging bij zijn ouders, veranderde zijn leven en werden rijkdom en macht voor hem alles.
Citizen Kane is mysterieus; steeds vraag je je af wat ‘Rosebud’ echt betekent. Ik vind het einde van de film haast eng door het immense paleis waarin stemmen in de bijna constante donkerte galmen. Al met al weet je niet of je haat voelt voor Charles Foster Kane of dat het om medelijden gaat. Immers, deze man is zo erg opgeslokt door macht en succes. Als zijn minnares Susan Alexander hem verlaat, wint medelijden het van haat, want je beseft dat hij nu helemaal alleen is.
Dat Citizen Kane in zwartwit is gefilmd versterkt het gevoel van mysterie. Aan het begin is Kane’s paleis gehuld in schaduwen, wat in combinatie met de langzame beeldovergangen alles duister maakt. Ook komt in de openingsscène de verlichte kamer steeds dichterbij, en je verlangen om te weten wat er in die kamer gebeurt, wordt steeds groter. In deze film speelt Welles met licht en donker, dat zie je wanneer Kane trouwt met Emily en hij een wit pak draagt waarmee hij opvalt tussen andere mannen in zwart pak. Hierdoor zie je dat Kane toen erg blij was.
De sfeer van mysterie zorgt ervoor dat je de hele film in spanning zit te wachten op het moment dat je erachter komt wat ‘Rosebud’ betekent. Citizen Kane draait meer om het leven van Charles Foster Kane, en niet per se om het woord ‘Rosebud’. Maar toch zorgt het woord voor een openbaring aan het einde, en dat is dat Kane eigenlijk zelf ook wist dat hij niet gelukkig werd van al die macht, dat hij terug wilde naar de onschuld van zijn jeugd. Hiermee zijn de eenzame gevolgen duidelijk van te veel macht, rijkdom en succes.
